Yerel Hizmetler Proje Araştırma, Geliştirme, Dayanışma ve Eğitim Vakfı (YAGEV) belediyelerin günümüz teknolojilerini kullanarak nasıl “E-Belediye” olabileceği yönünde bir araştırma bülteni hazırladı. E-Belediyeciliğin yaygınlaştırılması ve uygulanması gerekenler hakkında birbirinden farklı içerikler hazırladık.
Teknolojinin 1990’lı yıllarda adeta ışık hızıyla gelişmeye başlaması, tüm sektörleri şaşkına çevirirken bazı iş sınıflarının da gün yüzüne çıkmasını sağladı. Eğitimden ticarete, sanattan duygularımıza kadar A’dan Z’ye tüm insanlığın yaşam standartlarını dâhi değiştirdi. Bu durumu iyi analiz edenler epeyce farklı bir kazanç, statü, yaşam elde ederken bazı oluşumlar da yeniden yapılanmaya gitti. Sadece şirketler veya kişiler değil, aynı zamanda resmî kurumlar ve kuruluşlar insanlara daha iyi hizmet adına birbirinden farklı çalışmalar geliştirdi ve geliştirmeye devam ediyor.
Teknoloji alanında ileriye giden ülkelerin yanı sıra diğer ülkeler de internet ve teknolojinin nimetlerini kurumlarda sergilemek için hızlı adımlarla ilerliyor. Ülkemizde de belediye çalışmalarındaki sorunların giderilmesi, mağduriyetlerin azaltılması, zaman kazanımı, memnuniyet oranlarının artışı, hizmet sunumu gibi etkenler de göz önünde bulundurulduğunda “E-Belediyecilik” hem çetin bir çalışma ve strateji gerektirirken; bir diğer yandan da büyük kolaylıklar sunuyor.
Günümüzde teknoloji kullanımındaki yaşanan artışlar, vatandaşlara günlük hayatlarını kolaylaştırmak adına birbirinden farklı olanaklar sunuyor. Vatandaşlar aynı zamanda bu avantajları yaşadıkları şehirlerin belediyelerinden de bekliyor. Bunun en büyük etkeni ise iş, eğitim, su ve kanalizasyon, ulaşım, çevre gibi konularda belediyelerin vatandaşların hayatını daha kolay sürdürmesi adına önemli bir etken olması. Vatandaşlar E-hizmet yani elektronik ortamda kamu kurumlarından alınan hizmetin sağladığı çabukluk, daha az masraf ve güvenilirlikleri belediyelerde de görmek istemiştir. Bu duruma, yerel ölçekte hizmet sunan belediyeler de kayıtsız kalmamış ve hizmet sunumlarını yerel halkın talep ve ihtiyaçlarına bağlı olarak elektronik alana aktarmışlardır. Henüz yeterli derecede yaygınlaşmış olmasa da e-Belediyecilik kavramı, gelişen bilgi yönetim sistemleri kapsamında birçok belediye tarafından çeşitli hizmet sunumlarıyla uygulanır hale gelmiştir.
Nedir E-Belediye Kavramı?
Elektronik Belediye (E-Belediye), belediye yönetimi ile yerel yönetim hizmet ve faaliyetlerinde enformasyon teknolojilerinin kullanımı, vatandaş ve işletmelere internet üzerinden etkin bir biçimde hizmet sunumu, kurum içi birimlerin bilgisayar ağları ile entegrasyonu ve ilgili dış birimlerle ağ üzerinden iletişimin sağlanmasıdır. Daha özet bir ifadeyle belediye tarafından sunulan hizmetlerin teknoloji ile bütünleşmesidir. E-Belediye ile amaç, vatandaşların yönetime daha fazla katılmasını sağlamak, herkesin, her zaman bilgiye ulaşmasını sağlamak, zamandan tasarruf ederek verimliliği yükseltmek ve böylece vatandaşların memnuniyetini artırmaktır.
E-Belediye Uygulamalarına Geçiş Sürecinde 5 Aşama
Türkiye’de ilk olarak E-Devlet uygulamasının sağladığı rahatlık kısa sürede diğer kurumlar ve kuruluşlardan da beklenmiştir. Türkiye ile adeta özdeşleşen “Bugün git yarın gel, buradan sonra şuraya git” gibi kurumlarda çok duymaya alıştığımız sözler adeta tarihe karıştı. Elektronik belediyecilik (e-Belediye) belediyelerin hemen her açıdan (hizmet, yönetim anlayışı, yeni istihdam olanakları vb.) ülke kalkınmasına katkılarını artıracak kapsamlı bir projedir. Sadece vatandaşa olan hizmet değil aynı zamanda birbirinden farklı alanlarda iş kalemlerinde profesyonelliğin de önü açılmıştır. E-Belediyecilik ile çağımızın vazgeçilmez teknolojisi olan internetin yerel halkın kullanımına sunulmasını öngörmek. Bu yolla belediye-yerel halk arasında karşılıklı iletişim ve bilgi alışverişi yolu ile kaliteli hizmet sunumu ve yerel demokrasinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Yerel halka hizmet üretme sorumluluğu ile donatılmış olan belediyelerin bu sorumluluğunu yerine getirebilmesi noktasında teknolojik gelişmeleri kurumsal işleyişe aktarmaları gerekmektedir. E-Belediye uygulamaları ülkelerin gelişmişlik düzeyini gösterir. Teknolojiden tam anlamıyla istifade eden belediyeler vatandaşlarına ileri demokrasinin ürünlerini sunmuş olurlar. Bilişim teknolojisinin kuruluş aşamasının büyük maliyet gerektirmesi kısıtlı kaynaklara sahip belediyeleri zorlamaktadır. Belediyeler, büyük, orta ve küçük ölçekli olarak gruplandırıldığında büyükşehir belediye yönetimlerinin, yeterli maddi kaynak, yetişmiş insan gücü, bilgi altyapısı bakımından daha avantajlı bir konumda olması sebebi ile küçük ölçekli belediyelere oranla E-Belediyecilik konusunda daha ileri seviyede oldukları söylenebilir. Dijital yapılanma aşamasında mevcut sistemin küçük ölçekli belediyeler açısından ortaya çıkardığı olumsuzluklardan bazıları şunlardır;
1. Bilişim teknolojisinin yüksek maliyet gerektirmesi ve gelirlerinin düşük olması sebebi ile bu teknolojik maliyeti öz kaynakları ile karşılayamama,
2. Düşük gelir ve eğitim grubuna mensup vatandaşların bu bölgelerde yoğunlaşması,
3. Gelir ve eğitim durumu sebebiyle halkın bilişim teknolojisine mesafeli durması (sayısal uçurum),
4. Yüksek işsizlik ve çözülememiş altyapı sorunlarının varlığı (daha öncelikle çözülmesi gereken sorunlar olarak düşünülmektedir),
5. Halkın katılım ve yönetimi denetleme konularındaki bilinçsizliği ve isteksizliği
Belediye Kavramı Bambaşka Bir Boyuta Ulaşabilir
E-Belediyecilik anlayışı; halk ve yöneticiler, halk ve çalışanlar arasında olması gerektiği seviyeye getirilebilirse istekler, şikayetler ve anlaşılmazlıkların çözülmesi anlamında büyük fayda sağlayacaktır. Yerel yönetimler, e-Belediye uygulamasına geçişte belli faydalar elde etme fikrinde olmalı ve uygulama stratejilerini bu yönde belirlemelidirler. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
• Yerel halka sunulacak hizmetleri, geleneksel kamu yönetimi anlayışı olan mesai saatlerinin dışına çıkararak 7 gün 24 saat haline getirebilmek, Sosyal Belediyecilik Anlayışının e-Belediyecilik Uygulamalarına Entegre Edilmesi
• Dünya ile bütünleşme bakış açısıyla ele alındığında, yerel yönetim hizmetlerinin internet ortamına yansımasıyla, sözü edilen hizmetlerin izlenebilirliğinin yerelden dünyaya açıldığını algılayabilmek,
• Bürokratik evrak yoğunluğunu azaltabilmek,
• Vatandaşların bazı bilgileri elektronik ortamda alabilme özgürlüğü dolayısıyla, çalışanların yoğunluğunun azalmasını sağlayabilmek,
• Hem çalışanlar, hem de vatandaşlar açısından, yapılacak işlemler bazında zaman tasarrufu sağlayabilmek,
• Belediye-vatandaş ilişkilerinin güçlendirilmesini sağlayabilmek,
• İş yoğunluğunun belli bir miktar azalması ve iş süreçlerinin daha düzenli hale gelebilmesi nedeniyle, çalışan memnuniyetini sağlayabilmek,
• Kent gündeminin rahatça izlenebilmesini sağlayabilmek,
• Kent verilerine ilişkin bilgilerin daha rahat toplanabilmesini sağlayabilmek,
• İnternet ortamında yapılacak anketler sayesinde, halkın beklenti, talep ve şikâyetlerini daha rahat öğrenebilmek.
Başarılı E-Belediye İçin 10 Genel Faktör
Yapılan bir araştırmada başarılı e-Belediye için 10 genel faktör ve bunlara bağlı 50 alt faktör tespit edilmiştir. Genel faktörler şunlardır;
1. Gerekli vizyon ve stratejilerin oluşturulması: Bu konudaki strateji ve tedbirler, e-Belediyenin önemini vurgulamak için belediye başkanının siyasi danışmanı/yardımcısı ya da kent konseyi tarafından yönlendirilmelidir.
2. Kullanıcılara/yerel halka yönelik uyum çalışmaları için yönetimde geniş kapsamlı bir modernizasyona gidilmelidir. Sanal bir belediye binası yaratmak için idari yapılar kökten değiştirilmelidir. e-Devlet, proje yönetimi becerisi ve değişim yönetimi süreci tecrübesini gerektirmektedir.
3. Uygulamalar, e-Belediyenin özüdür. Uygulamaların dört boyutu vardır. Bunlar bilgi, iletişim, işlem ve katılımdır. Başarılı e-Devlet sadece mevcut hizmetlerin internet aracılığı ile elektronik olarak sunulması anlamına gelmez. İşin asıl zorluğu, değişik türdeki uygulamaları bütünleştirmek ve bilgiyi, iletişim unsurlarını ve işlemleri birleştirmektir.
4. Maliyetler ve faydalar hesaplanmalıdır.
5. Doğru teknoloji kullanmak ve kullanılan teknik donanımların organizasyonu e-Belediyenin ana ögeleridir.
6. Personel yönetiminin, bölüm şeflerinin ve meclis üyelerinin nitelikli olması önem taşımaktadır. Bu grupların e-Belediye için eğitilmesi ve yetiştirilmesi gerekmektedir. Hatta vatandaşlar ile küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin sahipleri ve yöneticileri de benzer uygulamaya tabi tutulabilir.
7. E-Belediyenin kabul görmesi sağlanmalıdır.
8. Kamu – özel sektör ortaklıkları arasında işbirliği sağlanmalıdır.
9. e-Devlet kısa vadeli bir proje değildir. Sürdürülebilir bir e-Devlet projesi için personel giderlerini ve yatırımları karşılayacak yeterli bir bütçe sağlanmalıdır.
10. e-Belediye, özel yasal bilgi gerektirmektedir. Yasal danışman ya da özellikle eğitimli çalışanlara ulaşılabilecek yeterli bütçe bulunmalıdır.
E-Belediyecilik Sadece Mesai Saatlerinde Değil, 7/24 Hizmet Anlayışını Benimser
E-Belediyecilik, bilgi alışverişini kolaylaştırarak bürokraside gereksiz işlemlerin ve tekrarların azaltılmasına imkân sağlar. E-Belediyecilikte “vatandaş odaklı hizmet” anlayışı esas alınmaktadır. Bu da 21. yüzyılın kamu yönetimine ışık tutması hedeflenen yönetişim olgusunun ilkeleri ile doğrudan ilintilidir. Devlet dışındaki aktörlerle birlikte devleti yönetme yani yönetişim, temel olarak, devletin piyasalaştırılmasıdır; yani devletin toplumla ya da “aktörlerle” piyasa mantığı ile ilişkilenmesidir. Kamu hizmetleri alanında, örneğin “vatandaş”ın yerini “tüketici” kelimesinin almasıyla da bu durum açıkça görülebilir. Devletin yönetişim modelindeki kritik önemi, yönetişim esasına dayalı bir toplumsal yapılanmaya geçilebilmesi için, “eski”nin en geniş ve örgütlü gücü olarak dönüşümü gerçekleştirecek bir aygıt olmasından kaynaklanır. e-Belediye, teknolojik gelişmelerin hızla değiştirdiği dünyada, gelişen teknolojileri kullanarak insana hizmet etmenin ve şeffaflaşmanın temelini teşkil eden yeni bir yerel yönetim aracıdır. Kent insanı bilginin küreselleştiği iletişim çağında, bilgiye ulaşma şekillerinde de çağı yakalamak zorundadır. Daha önce neredeyse bir gün harcanarak alınan bazı belediye hizmetlerine internet vasıtasıyla evden veya işyerinden 7 gün 24 saat ulaşılabilmektedir. Bu sayede insanlar kendilerine, ailelerine ve işlerine daha çok zaman ayırabilmektedirler. Kısacası e-Belediye hizmetleri sayesinde halk, firmalar ve resmi kurumlar belediyedeki tüm işleriyle ilgili bilgilere internet kanalıyla 7 gün 24 saat ulaşabilmektedir. Günümüzde, ülkemizin hemen her belediyesinin kendisine ait bir internet sayfası mevcuttur. Ancak, E-Belediyecilik kavramının, internet sitesi kurmakla olup bitmeyeceğini bilmek gereklidir. E-Belediyecilikle, yönetişim olgusunun gereklerinin hayata geçirilebileceği bir ortam yaratılabilmelidir. Yerel halkın, belediye kapısına gitmeden, belli süreçlere dâhil olabileceği teknik altyapının kurulması ve başarıyla işleyebilmesi sağlandıkça, E-Belediyecilikte ilerlenmiş sayılabilir. Böylelikle çağımızın en değerli öznesi olan zamandan tasarruf edilmekte ve hizmetlere her an ulaşım sağlanmaktadır. Vatandaşın 7 gün 24 saat faydalanabildiği e-Belediyecilik hizmetlerine aşağıdaki örnekler verilebilir;
- Ulaşım Bilgi Sistemi
- Mezarlık Bilgi Sistemi
- Adres Bilgi Sistemi
- Elektronik Borç Sorgulama ve Fatura Ödeme Sistemi
- İşyeri Ruhsat İşlemleri
- Emlak Vergi Bildirimi
- Nöbetçi Eczaneler
- Evrak Takibi
- Elektronik Bilet (Tiyatro, etkinlikler vs.)
- Şikâyet Başvurusu ve Takibi
- Nikâh Başvuru Sistemi
- Hava ve Yol Durumu ve Yoğunluk Haritası
- Sebze/Meyve/Balık Hal Fiyatları
- Kurumdan Hizmet Satın Alma (e-Market)
Hem Belediye Yönetimi Hem De Halk Kazanır
Belediyenin hizmetlerini internete taşıması tek başına ne yazık ki yeterli değildir. Bunu kullanacak halkın ve kurumların, firmaların, okulların da internete bağlı olması ve interneti kullanmayı bilmesi gerekmektedir. İşte halk ve belediye, interneti ve bilişim teknolojilerini istenen düzeyde kullanmaya başladığında e-Belediye uygulamalarının sağlayabileceği birçok yararlar ortaya çıkabilir. Bu yararlar şöyle sıralanabilir;
• Yönetim ve karar alma süreci şeffaflaşır. Yönetimle ilgili alınan kararların elektronik ortamda halkla paylaşımı sağlanır.
• Hizmette zaman ve mekân sınırlaması ortadan kalkar.
• Belediye ve yerel halk açısından hizmetin sunulma ve alınma maliyeti düşer.
• Yerel halkın kent yönetimine katılımı sağlanır bu sayede daha katılımcı ve demokratik bir yerel yönetime geçilir.
• Yerel halk dilek ve önerileri anketlerle toplanarak değerlendirilir ve sunulan hizmetler buna göre yeniden düzenlenebilir.
• Vatandaşın kendi işini kendisinin yapmasından yola çıkarak, yerel yönetimlerde fazla olabilecek istihdam sorunu ortadan kalkar, en azından eleman sayısının aynı kalmasını veya fazla elemanların daha verimli alanlarda kullanılmasını sağlar.
• Katılımcılık ve izlenebilirliğin artmasıyla, verilen belediye hizmetlerinin kalitesinde artış olur. Bu sayede hizmeti sunan ve alan müşteri ilişkisi gelişir.
• Dünya ile bütünleşebilme açısından bakıldığında; e-Belediyecilik uygulamalarının sayısı arttıkça, halkın bilişim teknolojilerini kullanımında artış gözlenir.
• Hizmet sunumundaki, vatandaş odaklı bakış açısı sayesinde, halkın yerel yönetimlere olan güveni de artar.
• Kent ekonomisinin, sosyal ve kültürel hayatın gelişmesini sağlar.
• Bilgi toplumu için altyapıyı geliştirir.
• Sunulan hizmetlerde verimlilik, etkinlik ve hız sağlanır.
• Bürokrasinin azaltılması sağlanır.
• Hesap verilebilirlik ve yönetsel denetim paylaşımı gelişir.
Demokratik ülkelerdeki tecrübelerden kent halkı, STK’lar ve şirketlerin e-Belediye, bilişim teknolojileri ve internet sayesinde yerel yönetişime daha fazla katılım sağladıkları görülmektedir. Yerel ve kentsel yönetimlerin bilgi verme ve alma fonksiyonları idari açıdan çok önemli olduğundan, internetin bu kurumların yönetim ve hizmet uygulamalarında yer alması kaçınılmazdır. e-Belediye sistemi, yalnızca belediyenin içinde, birimler ve yetkililer tarafından kullanılması düşünülen bir sistem değildir. Yönetim, belediye birimleri ve bilgi alışverişine gereksinim duyan her vatandaşın kullanımına açık, şeffaf bir bilgi iletişim sistemidir. Böylece e-Belediye gerçek ve katılımcı demokrasinin yerel yönetimlerce temsil edilmesine katkıda bulunmaktadır.
YAGEV Haber Merkezi
コメント